ნიორი ბალახოვანი მცენარეა, რომელიც ლილიასებრთა ოჯახის ნაწილია და მთელ მსოფლიოში იზრდება, განსაკუთრებით გამოიყენება კულინარიული მიზნებისათვის, როგორც სანელებელი, არომატის მისაცემად.ასევე, მრავალი სამკურნალო თვისებისთვის .
გამოიყენება ბოლქვები , უფრო სწორად ე.წ. ,,კბილი,, ბოლქვების შიგნით, რომლებიც შეფუთულია რიგ ფოთლებში, აღნიშნულია სტერილური ტუნიკები, რომლებსაც აქვთ დამცავი ფუნქცია. ბოლქვები უნდა ინახებოდეს გრილ და შესაძლოა ვენტილირებად ადგილას, მაცივარში შენახვა არ არის საჭირო.
ნივრის თვისებები
ნიორი გამოიყენება როგორც საკვები, მდიდარია მინერალური მარილებით, როგორიცაა: მაგნიუმი, კალციუმი, ფოსფორი, იოდი, რკინა, თუთია, მანგანუმი, სელენი . ორგანული გერმანიუმის არსებობა განსაკუთრებით გამოირჩევა, იშვიათი ელემენტია ბუნებაში, მცენარეთა სხვა რამდენიმე სახეობაში, როგორიცაა: ხახვი, ბროკოლი, ალოე , სოკო( ganoderma lucidum (Reishi)), ჯინსენგი და ა.შ.
ორგანულ გერმანიუმს აქვს მრავალი თვისება, მათ შორის ძლიერი ანტიოქსიდანტური, იმუნოსტიმულატორი, სოკოს საწინააღმდეგო, იშემიური, ხელს უწყობს გულის შეტევების თავიდან აცილებას, ხელს უწყობს ტოქსიკური მძიმე მეტალების ელიმინაციას და ზოგიერთ ქვეყანაში გამოიყენება, როგორც კლასიკური, ოფიციალური მედიცინა კიბოს პროფილაქტიკისთვის.
კლინიკურმა გამოკვლევებმა ნიორზე აჩვენა სისხლში გლუკოზის მაჩვენებლების შემცირება, ტრიგლიცერიდები და HDL-LDL ქოლესტერინის თანაფარდობის ზრდა (ეს ხელს უწყობს ცუდი ქოლესტერინის შემცირებას და კარგი ქოლესტერინის გაზრდას), ჰემოგლობინის ზრდა. სხვა კვლევებმა ასევე დაადასტურა მისი ეფექტურობა რევმატოიდული ართრიტის დროს.
ვიტამინებს შორის არის C ვიტამინი (მაგრამ მხოლოდ ახალ ნიორში), პროვიტამინი A, B1-B2-PP ვიტამინები და ასევე შეიცავს ჰორმონის მაგვარ ნივთიერებებსა და ფერმენტებს (ლიზოციმი და პეროქსიდაზა).
ნიორთან დაკავშირებული ურიცხვი თვისებებიდან განსაკუთრებით გამოირჩევა ანთების და სოკოს საწინააღმდეგო . ეს თვისებები განპირობებულია ალიცინის, გოგირდოვანი ნაერთის არსებობით, რომელიც ასევე პასუხისმგებელია ნივრის ტიპურ მწვავე და უსიამოვნო სუნზე.
1858 წელს სწორედ ქიმიკოსმა და ბიოლოგმა ლუი პასტერმა აღმოაჩინა მისი შემაკავებელი ძალა მრავალრიცხოვან ბაქტერიებზე. მოკლედ, ნიორი მოქმედებს მიკრობებისა და ბაქტერიების განადგურებით და ხელს უშლის მათ გამრავლებას.
ბუნებრივი ანტიბიოტიკი ნიორი, შეიცავს ალკალოიდებს, რომლებიც ახდენენ ინსულინის მოქმედების მსგავს მოქმედებას, ანუ ამცირებენ სისხლში შაქრის დონეს . ამ მიზეზით, ნიორი ხშირად გამოიყენება, როგორც საყრდენი დიაბეტის თერაპიებში.
იგი ძალიან მდიდარია ანტიოქსიდანტური ელემენტებით , რომლებიც ახდენენ სასარგებლო მოქმედებას ჩვენი სხეულის უჯრედების დაცვაზე,ანუ შესაძლებელია ნაადრევი დაბერების თავიდან აცილებაც.
ნიორი ასტიმულირებს და აძლიერებს იმუნურ სისტემას .
მას მნიშვნელოვანი სარგებელი მოაქვს გულსა და სისხლის მიმოქცევის მთლიან სისტემაზე, რადგან ის არის არტერიული წნევის მარეგულირებელი .
ნიორი მუშაობს არტერიებისა და კაპილარების ვაზოდილატაციის გზით და ხშირად რეკომენდებულია ჰიპერტენზიის სამკურნალოდ. იგი ასევე ამცირებს სკლეროზის რისკს, ხელს უშლის თრომბოციტების აგრეგაციას და შესაბამისად, თრომბის წარმოქმნას და არეგულირებს ქოლესტერინის და ტრიგლიცერიდების დონეს სისხლში .
ნიორი ასევე მოქმედებს ნაწლავის ფლორის მარეგულირებლად. აქ ის ასევე მოქმედებს როგორც “ანტიბიოტიკი”, მაგრამ სინთეზური ანტიბიოტიკებისგან განსხვავებით იგი არ ესხმის თავს “კარგ ბაქტერიებს”.
სინამდვილეში, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ეხება პათოგენურ ბაქტერიებს, ის არა მხოლოდ არ ესხმის თავს საპროფიტიკურ ბაქტერიულ ფლორას, არამედ ხელს უწყობს მათ აღდგენას.
ნიორი ასევე მოქმედებს საჭმლის მომნელებელ სისტემაზე და შესანიშნავი საშუალებაა მუცლის შებერილობისა და გამონაყარის დროს. ის შეიძლება სასარგებლო იყოს მწვავე და ქრონიკული დიარეის,ან დიზენტერიის დროს.
ზოგიერთ კლინიკურ კვლევაში ნათქვამია, რომ ნიორი სასარგებლო მოქმედებას ახდენს ჰელიკობაქტერი პილორიზე ,რაც პასუხისმგებელია კუჭის წყლულზე და კუჭის სიმსივნის განვითარებაზე.
ნივრის კიდევ ერთი თვისებაა საშიში, მძიმე მეტალებისგან დაცვაა , ძალზე მავნე ნივთიერებებისგან, რომლებიც სხეულში სხვადასხვა გზით ხვდება: სმოგის, ტყვიის შემცველი სტომატოლოგიური საშუალებების, ხილის, ბოსტნეულის, თევზისა და სხვა დაბინძურებული საკვების საშუალებით. ნიორი შეიცავს უამრავ გოგირდს , რომელიც ჟანგავს მეტალებს და წყალში ხსნად აქცევს. მინერალების წყალობით კი იცავს სხეულს იტოქსიკაციისგან.
მნიშვნელოვანია იცოდეთ, იმისათვის რომ შევინარჩუნოთ ნიორის მაქსიმალური თვისებები უნდა გამოვიყენოთ ნედლი . თუ გვინდა, რომ თავიდან ავიცილოთ მისი სუნი, რომელსაც ჭამის შემდეგ ტოვებს, შეგვიძლია გამოვიყენოთ სალბი და პიტნა, რომლებიც საკმაოდ კარგად ფარავს ნივრის სუნს.
ნიორი კბილის ტკივილისთვის
ნიორი ასევე შეიძლება ძვირფასი მოკავშირე იყოს გინგივიტისა და სხვადასხვა სახის კბილის ტკივილის დროს.
უბრალოდ დაჭყლიტეთ იგი, ან დაჭერით და წაისვით ადგილობრივად, მტკივნეულ ადგილთან ახლოს.
რამდენიმე წუთში იგრძნობთ წვას ან გაღიზიანებას; მაგრამ არ ინერვიულოთ, ეს არის ანტიბაქტერიული ეფექტი , რომელიც ახასიათებს ნიორს. უბრალოდ ნიორი დაიდეთ მტკივნეულ ადგილას მინიმუმ 5-6 წუთის განმავლობაში და თქვენ შეამჩნევთ, მდგომარეობის გაუმჯობესებას.
ზეთი და ნიორი ყურის პრობლემების დროს
ზეითუნის ზეთის და ნივრის კომბინაცია მოგიხსნით როგორც სიმპტომს ასევე დადებითი ეფექტი ექნება ტკივილის გამომწვევ მიზეზთან ბრძოლაში. ეს მეთოდი ძალიან პოპულარული ბუნებრივი საშუალებაა და საუკუნეების განმავლობაში იყენებდნენ მედიცინაში .
ნახევარი ჭიქა ზეითუნის ზეთი უნდა შეათბოთ,დაამატეთ 2-3 კბილი დაჭრილი ნიორი და დატოვეთ შიგნით 15 წუთის განმავლობაში. დარწმუნდით, რომ ზეთი არ არის ძალიან ცხელი (ეს უნდა იყოს დაახლოებით 30-35 გრადუსი),გამოიყენება წვეთის სახით, 3 წვეთი ყურში, საჭიროების შემთხვევაში. კარგი იქნება ჩაწვეთების შემდეგ გამოიყენოთ ბამბა, რომ ზეთი შეინარჩუნოთ ყურის არხში. ნივრის უაღრესად ანთების საწინააღმდეგო თვისებები,ზეითუნის ზეთის დამამშვიდებელი და დამარბილებელი თვისებები აყუჩებს ტკივილს დაუყოვნებლივ.
უმჯობესია მოერიდოთ ნივრის გამოყენებას, თუ გაქვთ საჭმლის მომნელებელი სისტემის ანთება
იცოდით, რომ შავი ნიორიც არსებობს?
შავი ნიორი მიიღება ახალი ნივრის დაძველების ხანგრძლივი პერიოდის შემდეგ : ნივრის ბოლქვები რჩება დასადუღებლად გარემოში, კონტროლირებადი ტენიანობით და ტემპერატურით, დაახლოებით 30 დღის განმავლობაში.ხდება ფერმენტაცია,ოქსიდაცია რის შემდეგაც ნიორი დაჟანგდება. ამ პროცესის საშუალებით, ნივრის რბილობი იცვლის ფერს, ხდება ინტენსიური შავი , კარგავს კლასიკურ არომატს და ტრადიციული ნივრის მძაფრ სუნს. უფრო მეტიც,არის ძალიან ტკბილი არომატით და სასიამოვნო გემოთი.
პროცესი, რომელსაც შავ ნიორამდე მივყავართ, მოდის კორეიდან და სწრაფად გავრცელდა დასავლეთშიც, განსაკუთრებით ვარსკვლავი შეფ-მზარეულების სამზარეულოებში.
აბსოლუტურად უნიკალური გემოვნების გარდა, შავი ნიორი გამოირჩევა საინტერესო თვისებებით, ადვილად მოინელება და ახასიათებს გაორმაგებული ანტიოქსიდანტური თვისებები. დანარჩენი თვისებები ძალიან ჰგავს თეთრი ნიორის თვისებებს.